مقدمه
بیماریهای تنفسی یکی از معضلات اصلی پرورش بوقلمونهای صنعتی در تمام نقاط جهان می باشند. در سه دهه اخیر با انجام تغییرات ژنتیکی، سرعت رشد بوقلمونهای صنعتی نظیر سایر طیور پرورشی بسیار افزایش یافته است بطوریکه وزن بوقلمونهای نر نژاد سنگین در انتهای دوره پرورش 20 هفتگی، به بیش از 19 کیلوگرم و وزن ماده های همان نژاد در سن 16 هفتگی، در حدود 9 کیلوگرم می شود. این افزایش سرعت رشد بدن به همراه ارتقاء حجم توده عضلات بخصوص در ناحیه سینه، سبب کاهش فضای حفره سینه ای و در نهایت کاهش قابلیتهای تنفسی ریه ها و اختلال در عملکرد قلب می شود. چنین تغییراتی در نهایت منجر به افزایش حساسیت بوقلمونهای صنعتی در برابر بیماریهای تنفسی و قلبی- عروقی شده است. همچنین شیوع عفونتهای نو پدید و باز پدید در اغلب مناطق جهان به همراه این تغییرات، سبب افزایش میزان شیوع درگیری های تنفسی در این پرندگان شده است. در کنار عوامل ژنتیکی و عفونی ذکر شده، سوء مدیریت و عدم اجرای اصول صحیح مدیریت پرورش و نیز کمبودهای تغذیه ای در تشدید علائم بالینی و یا افزایش احتمالی وقوع این مشکلات دخیل می باشند.
در حال حاضر، به دنبال روند رو به توسعه صنعت پرورش بوقلمون در کشور و افزایش تراکم واحدهای پرورشی، شناخت هر چه بیشتر این بیماریها در جهت ارائه راهکارهای کنترلی ضروری می باشد و بنابراین تعدادی بیماریهای تنفسی مهم بوقلمونها به تفصیل شرح داده می شوند.
در بین بیماریهای شایع در بوقلمونها، بیماریهای ویروسی به علت ایجاد نمودن ضررهای اقتصادی فراوان به گله های پرورشی، اهمیت فراوانی دارند. در این بیماریها، عوامل عفونت زا به تنهایی و یا در اغلب موارد به همراه عوامل استرس زا و سوء مدیریت می توانند سبب بروز این مشکلات گردند.
شدت علائم بالینی، مدت زمان بیماری و تلفات متعاقب آنها، ممکن است بسته به حضور سایر عوامل عفونی یا غیر عفونی متغیر باشد.